Eenmaal aangekomen in Meteora, het doel van deze fietsvakantie, werd ik overweldigd door het landschap. Een gebied met waanzinnig steile – soms loodrecht verticaal – rotsformaties waarop en waartegen huizen en vooral kloosters zijn gebouwd.
De verrassing was ook zo groot, omdat ik me eigenlijk niet voorbereid had. Ik had al meer reizen met Eye4Cycling gemaakt, Macedonië kende ik van werkbezoeken en een eerdere fietsvakantie door het zuidwestelijke merengebied. Uitgebreid reisgidsen lezen doe ik nooit, ik ga het liefst onbevangen nieuwe indrukken en ervaringen tegemoet. Dat wordt voor de lezer nu moeilijk.
Eeuwenlange wind- en watererosie vormden in de Thessalische vlakte – ooit een binnenzee – de rotsformaties met hun specifieke en moeilijk bedwingbare uiterlijk. Vanaf de negende eeuw klommen kluizenaars hier naar boven, in de elfde eeuw gevolgd door elders verdreven monniken. Drie eeuwen later startte de bouw van de kloosters. Het werden er 24, waarvan er nog zes in goede staat zijn overgebleven. Toeristen worden voor een bliksembezoek met bussen aan- en afgevoerd. Door op de laatste rustdag vroeg op te staan konden medereizigers kloosters bezoeken vóór de grote mensenmassa’s. Wij vonden het fietsen door dit spectaculaire landschap leuker.
De reis start in Ohrid, een redelijk rustig verblijfstadje. Het hotel aan de boulevard staat vlak bij het monument waarmee ‘onze’ schrijver A. den Doolaard wordt vereerd. Het is aan te bevelen een of twee dagen eerder te reizen. Genoeg erfgoed te zien. Een antiek theater, het fort van Samuel op de heuvel en de Byzantijnse Sint-Sophia-kathedraal. Terrasjes, kleine eethuisjes, wandelen langs de boulevard. Eet in ieder geval Shopska, een heerlijke frisse regionale salade.
De eerste fietsdag is een rondje door het fruitgebied noordelijk van Ohrid. Om te wennen aan de fietsen en aan elkaar. Stil landschap, kleine dorpjes, hartelijke mensen die je graag laten meedelen in hun fruit, eten en koffie. Wij plukten zelf om te proeven.
De tweede dag start de trektocht in zuidelijke richting langs het meer van Ohrid. Onderweg kan een museum bezocht worden dat toont hoe hier – eeuwen geleden – mensen op het water woonden. De dag eindigt in het 700 jaar oude klooster van Sveti Naum als slaapplaats. In de loop van de middag verdwijnen de rondvaartboten met toeristen.
En dan moet er, op de derde dag, echt gefietst worden. Klimmen naar een pas om een bergrug te nemen. Dat levert wel een unieke picknickplaats op met een grootst uitzicht over het meer.
De prettige afdaling eindigt in een rustig hotel aan het meer van Prespa. Daar leven Europese pelikanen. In het echt maken die vogels veel meer indruk dan bijvoorbeeld in Blijdorp. Het hotel is recent een historische plek geworden omdat hier het akkoord over de met Griekenland over naam tot stand kwam. Want de landsnaam ‘Macedonië’ die gekozen werd bij de onafhankelijkheidsverklaring in september 1991, was voor Griekenland onaanvaardbaar.
Macedonië heeft redelijk weinig geleden onder de Joegoslavische oorlogen, maar ontsnapte tijdens de Kosovo-crisis maar net aan een gewapend conflict. Overal in de Balkan leven verschillende etnische en religieuze groepen samen. Volkstellingen zijn nooit helemaal betrouwbaar omdat de cijfers van minder gewenste minderheden naar beneden worden bijgesteld. Twee-derde van de bevolking is Macedonisch en meestal Orthodox, een kwart is Albanees meestal Islamitisch, en woont in de gebieden aan de Albanese grens. Het percentage Turken is sinds 1945 van 15 naar 4-5% gezakt, en de zigeuners (Roma) worden op maar 3% ‘geschat’.
Soms tegenover elkaar gebouwd, liggen er verspreid mooie kerken, kloosters en moskeeën. De moeite van even afstappen of omrijden vaak waard.
Dan volgen er een paar dagen door platteland en natuurgebieden, met waarschuwingen voor overstekende beren en wolven. Langs en soms over de uitlopers van het Pelister-gebergte. Onderweg naar het merengebied bij Agios Panteleimon bezochten wij, in een van de beste wijngebieden van de wereld, een wijngaard. Lekkere wijnen geproefd.
Voor liefhebbers van natuur valt er genoeg te beleven en de vogelaar moet zijn verrekijker niet vergeten, want er is steeds kans op het spotten van zeldzame vogelsoorten.
De extra overnachting in Kastoria, aan weer zo’n mooi meertje, geeft de keuze tussen een rustdag of toch een rondritje.
De Griekse keuken ken ik goed als regelmatige bezoeker van Griekse restaurants. Maar zeker voor de viseters zijn er toch weer regionale specialiteiten. En er worden veel groenten gebruikt in de keuken. Als dessert is de Baklava ronduit goddelijk.
De fietsreis eindigt in Meteora. Een redelijke lange bus transfer naar Thessaloniki rondt de reis af. Van een extra dag hadden wij geen spijt. Deze havenstad heeft ook weer een rijke geschiedenis, terug te zien in veel historische monumenten.
Ik vond het bijzonder te zien dat Atatürk, de grondlegger van de moderne Turkse staat, hier geboren is. Dat toont weer aan hoe in deze regio volken en landen door de eeuwen heen aan elkaar verbonden zijn geweest. Dat heeft de basis gevormd voor conflicten, maar ook geleid tot rijke gevarieerde cultuur. Dat te beseffen en die geschiedenis in het nu deels weerspiegeld te zien, was voor mij de plus van deze vakantie.
Een bijzondere tocht, kleine 600 kilometer gefietst, bijna 6000 hoogtemeters gemaakt. Mooi weer gehad maar één dag in de regen gefietst. Veel natuur, soms ongerept, soms gecultiveerd, soms verrommeld.
En reisgenoten die gelijk gezind sportief zijn en open staan voor nieuwe indrukken. Dat niet voor elke avond een maaltijd geregeld is, geeft vrijheid om naar eigen smaak, op de eigen tijd, te zoeken naar een leuke plek. Waar we dan toch weer samen kwamen met andere fietsers.
Prima georganiseerd, de reisleider fietst mee, de volgauto is altijd in de buurt en zorgt voor koffie, thee, versnaperingen, krachtvoer en soms de lunch.
Deze reis ging weer door onbekend gebied, door andere fietsreisorganisaties niet ontdekt. Dat Raymond en zijn team zulke ‘afwijkende’ reizen uitzetten, maakt dat wij met spanning uitkijken naar nieuwe bestemmingen van Eye4Cycling. Vaak zien we dan medefietsers terug waarmee zich vriendschappen ontwikkelen. Zo ontstaat er door Nederland een groeiend netwerk van adressen waar collega-fietsers hartelijk ontvangen worden.
Jaap de Jong is al meer dan veertig jaar een actieve (vacatie-) fietser. Hij was organisatieadviseur en is politicoloog en sociaal-historicus.